Gmerk, czyli znak osobisty. Skąd się wziął?

Gmerk był pierwotnie znakiem majątkowym, później używanym jako herb rodowy lub klanowy. To znak umieszczany najczęściej na fasadzie budynku, na zwierzętach czy w sygnecie. Spotkać można go najczęściej w kulturze rolniczej i mieszczańskiej Niemiec, Skandynawii i dawnej Polsce.

Czym jest gmerk?

Forma znaków domów jest oparta na ich funkcji. Powinny być łatwe do cięcia, rysowania lub grawerowania nożem albo podobnym narzędziem. Jednocześnie powinny być charakterystyczne i łatwe do zapamiętania. Gmerki różnią się od bardziej skomplikowanych wzorów herbu lub flagi, które obejmują powierzchnie i jednolite kolory.

Znaki domowe mogą być wykonane z jednej lub dwóch linii i z dość złożonego wzoru figur kreskowych. Opierając się na wyglądzie, gmerki przypominają figury liniowe na rycinach skalnych i we wczesnych systemach pisma.

Gmerk i jego historia

Używanie znaków domowych sięga na długo przedtem, zanim umiejętność czytania i pisania stały się powszechne. Celem znaku domu jest posiadanie rozpoznawalnego znaku, którego osoba, rodzina nuklearna, wiele pokoleń dalszej rodziny lub właściciel nieruchomości może używać do oznaczania przedmiotów, bydła lub budynków w celu uznania własności.

Oprócz rolników, znaki domów były również używane przez kupców, handlarzy, rzemieślników i innych mieszczan.

Z czego składają się gmerki?

Podstawowymi formami znaku firmowego są często runy, znaki i cyfry, stylizowane postacie, symbole międzynarodowe, takie jak krzyże, gwiazdy oraz znaki astrologiczne lub astronomiczne.

Cechą charakterystyczną gmerków jest to, że mogą one składać się z podstawowej formy z dodawaniem lub odejmowaniem linii. W ten sposób osoby spokrewnione mogą mieć znaki, które są do siebie podobne, ale różnią się szczegółami.

Wiele znaków domów jest umieszczonych w ramkach w kształcie tarczy. Widzimy to na pieczęciach, na budynkach i nagrobkach, zarówno dla rolników, jak i mieszkańców miast w Skandynawii i na terenach niemieckich w XVIII i XIX wieku. Niektóre z tych tarcz herbowych również miały kolor i zbliżały się do heraldycznego herbu.