W architekturze klasycznej baza to dolna część kolumny lub filara, która ma służyć jako punkt podparcia dla trzonu. Określeniem tym określa się również dolny element budowli, czyli podstawę lub podporę obiektu, np. rzeźby.
Baza jako podstawa kolumny i jej historia
Baza, podobnie jak inne elementy porządków architektonicznych, narodziła się w kontekście architektury greckiej. W porządku doryckim całkowicie jej brakowało. W jońskich świątyniach zaczynała się pojawiać w VI wieku p.n.e., oddzielając trzon kolumny od stylobatu.
Pierwsze formy bazy
Według słownika początkowo były to proste „tori” (gładkie wypukłe półkola), ale elementy, które je tworzą, miały tendencję do mnożenia się, aż z dwoma scotiae. W Rzymie, zwłaszcza od czasów Augusta, pojawiały się już nowe kanoniczne formy bazy. We wczesnym średniowieczu natomiast używano prymitywnie wykonanych podstaw attyckich, które łączyły się z surowymi cechami „barbarzyńskiej” zabudowy.